Письмо кн. Долгорукова к кн. Шарвашидзе 1-му, от 29-го марта 1854 года, N4905 / Долгоруков = თავად დოლგორუკოვის წერილი თავად შარვაშიძეს, 1854 წლის 29 მარტით დათარიღებული, N4905 / დოლგორუკოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N281. - С. 269[MFN: 4725]
ანოტაცია: ეხება აფხაზეთში მუჰამედ-ემინის მეთაურობით ამბოხებულ მთიელთა შემოჭრის საფრთხეს და წინააღმდეგობის შესაბამისი ზომების მიღებას
პერსონალია:შარვაშიძე(ჩაჩბა) მიხეილ (თავადი, აფხაზეთის მთავარი, გენერალ-ადიუტანტი, 1806-1866, ჰამუთ-ბეი).
მოხსენიებული პირები:ნიკოლოზ I (სრულიად რუსეთის იმპერატორი); ბარიატინსკი ალექსეი ივანოვიჩ (თავადი, გენერალ-ლეიტენანტი, გენერალ-ადიუტანტი, კავკასიის ხაზის მარცხენა ფლანგის უფროსი, კავკასიის კორპუსის შტაბის უფროსი); მუჰამედ-ემინი (შამილის თანამებრძოლი).
Отношение ген. Реада к кн. Долгорукову, от 9-го апреля 1854 года, N101 / Реад = გენერალ რეადის მიმართვა თავად დოლგორუკოვს, 1854 წლის 9 აპრილით დათარიღებული, N101 / რეადი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N282. - С. 270[MFN: 4726]
ანოტაცია: აცნობებს, რომ შავი ზღვის სანაპირო ზოლიდან მოხსნა ყველა გარნიზონი, თავადმა შარვაშიძემ ბიჭვინთისა და ბომბორას სიმაგრეებიდან ყველა მშვიდობიანად გაიყვანა სოხუმ-კალეში, გაგრის სიმაგრე მთიელთა ალყაშია მოქცეული, ამასთან საჭიროდ მიიჩნევს, რომ მთელი ძალები უკან დახიონ და გურიის რაზმს შეუერთონ
Отношение ген. Реада к кн. Долгорукову, от 13-го апреля 1854 года, N106 / Реад = გენერალ რეადის მიმართვა თავად დოლგორუკოვს, 1854 წლის 13 აპრილით დათარიღებული, N106 / რეადი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N283. - С. 270. - ერთვის თავად შარვაშიძის მოხსენება გენერალ რეადს, 1854 წლის 6 აპრილით დათარიღებული, N42[MFN: 4727]
ანოტაცია: მოახსენებს, რომ აფხაზეთის მთავარი შარვაშიძე ერთგულად იცავს დადებულ ფიცს, მაგრამ აფხაზეთიდან რუსეთის ჯარის გამოყვანის შემდეგ მას გაუჭირდება ამ მხარეში სიმშვიდის შენარჩუნება, განსაკუთრებით ბზიფის ხეობაში, რომელიც უმეტესად მაჰმადიანებითაა დასახლებული, ხოლო მუჰამედ-ემინის შეჭრის შემთხვევაში რუსეთის მომხრეები იძულებული იქნებიან დატოვონ აფხაზეთი, ამასთან ხაზს უსვამს, რომ შარვაშიძემ ყველაფერი გააკეთა, რომ რუსეთის ჯარი აფხაზეთიდან უვნებლად გამოეყვანა
მოხსენიებული პირები:ნიკოლოზ I (სრულიად რუსეთის იმპერატორი); შახოვსკი (თავადი, გვარდიის კაპიტანი); მუჰამედ-ემინი (შამილის თანამებრძოლი); შარვაშიძე მიხეილ (თავადი, აფხაზეთის მთავარი, გენერალ-ადიუტანტი, ჰამუთ-ბეი); ანდრონიკოვი ივანე მალხაზის ძე (თავადი, გენერალ-მაიორი, გენერალ-ლეიტენანტი, თბილისის სამხარეო გუბერნატორი, ანდრონიკაშვილი).
Отношение кн. Долгорукова к ген. Реаду, от 21-го апреля 1854 года, N6308 / Долгоруков = თავად დოლგორუკოვის მიმართვა გენერალ რეადს, 1854 წლის 21 აპრილით დათარიღებული, N6308 / დოლგორუკოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N284. - С. 271[MFN: 4728]
ანოტაცია: აცნობებს, რომ იმპერატორი დიდად შეწუხებულია გაგრაში დარჩენილი გარნიზონის ბედით და თუ უკიდურესი აუცილებლობა შეიქმნა, თავადმა შარვაშიძემ, როგორც განზრახული აქვს, ზღვით გამოიყვანოს გაგრის გარნიზონი, თუ არადა, მარცხენა ფლანგზე შეუტიონ მოწინააღმდეგეს
Отношение ген. Реада к кн. Долгорукову, от 22-го апреля 1854 года, N115 / Реад = გენერალ რეადის მიმართვა თავად დოლგორუკოვს, 1854 წლის 22 აპრილით დათარიღებული, N115 / რეადი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N285. - С. 272[MFN: 4729]
ანოტაცია: აცნობებს, რომ თავადმა შარვაშიძემ აფხაზეთის სიმაგრეებიდან წარმატებით გამოიყვანა გარნიზონები და მოსახლეობა და სთხოვს ეს აცნობოს იმპერატორს, რაც შეეხება გაგრის სიმაგრეს, თავადი შარვაშიძე ბერძნებს შეუთანხმდა და გემებით გაიყვანს გარნიზონს რედუტ-კალეში, ამასთან იმპერატორის მიერ ბოძებული დროშა უსაფრთხოებისათვის შარვაშიძემ თბილისში გაგზავნა
მოხსენიებული პირები:ნიკოლოზ I (სრულიად რუსეთის იმპერატორი); შარვაშიძე მიხეილ (თავადი, აფხაზეთის მთავარი, გენერალ-ადიუტანტი, ჰამუთ-ბეი); ხომუტოვი (კავალერიის გენერალი).
Отношение ген. Реада к кн. Долгорукову, от 4-го мая 1854 года, N123 / Реад = გენერალ რეადის მიმართვა თავად დოლგორუკოვს, 1854 წლის 4 მაისით დათარიღებული, N123 / რეადი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N286. - С. 272[MFN: 4730]
Письмо кн. Шарвашидзе к ген. Реаду, от 4-го мая 1854 года. - Зугдиди / Шарвашидзе = თავად შარვაშიძის წერილი გენერალ რეადს, 1854 წლის 4 მაისით დათარიღებული - ზუგდიდი / შარვაშიძე // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N287. - С. 274[MFN: 4731]
ანოტაცია: აცნობებს, რომ სოხუმში 2 ხომალდით გადმოსხეს თურქების 1500-კაციანი რაზმი არტილერიით და 36 ქვემეხით, თავის მხრივ 60-ათასიანი ქვეითი და ამდენივე ცხენოსანი ჯარი გამოჰყავთ ჩრდილოკავკასიელ მთიელებს, თუმცა ეს რიცხვი გადაჭარბებულად ეჩვენება, მაგრამ მოწინააღმდეგის ძალა იმდენად დიდია, რომ წინააღმდეგობას ვერ გაუწევს, ამიტომ მისი შეხვედრა სეფერ-ბეისთან გარდაუვალია
Отношение кн. Долгорукова к ген. Реаду, от 4-го мая 1854 года, N8840 / Долгоруков = თავად დოლგორუკოვის მიმართვა გენერალ რეადს, 1854 წლის 4 მაისით დათარიღებული, N8840 / დოლგორუკოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N288. - С. 275[MFN: 4732]
ანოტაცია: კმაყოფილებას გამოთქვამს იმის გამო, რომ თავადმა შარვაშიძემ მოახერხა აფხაზეთში არეულობის აღკვეთა, და იმედოვნებს, რომ ის არ დაუშვებს აფხაზეთის, სამეგრელოსა და სამურზაყანოს მოსახლეობის მტრისადმი მიმხრობას
Отношение кн. Долгорукова к ген. Реаду, от 7-го мая 1854 года, N7212 - Секретно / Долгоруков = თავად დოლგორუკოვის მიმართვა გენერალ რეადს, 1854 წლის 7 მაისით დათარიღებული, N7212 - საიდუმლო / დოლგორუკოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N289. - С. 275[MFN: 4733]
ანოტაცია: აღნიშნავს, რომ აფხაზეთიდან გარნიზონების წარმატებით გაყვანისათვის იმპერატორმა თავადი შარვაშიძე თეთრი არწივის ორდენით დააჯილდოვა, შარვაშიძე კი ეცდება ურჩი ტომების თავკაცები გადმოიბიროს და ჩაშალოს მუჰამედ-ემინის ზრახვები აფხაზეთის მიმართ
Отношение ген. Реада к кн. Долгорукову, от 24-го мая 1854 года, N185 / Реад = გენერალ რეადის მიმართვა თავად დოლგორუკოვს, 1854 წლის 24 მაისით დათარიღებული, N185 / რეადი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IV. Абхазия / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N290. - С. 277[MFN: 4734]