საქართველო-ბიზანტიის 1021-23 წლების ომის დიპლომატიური მომზადება. ომი და მისი შედეგები / პაატა კაჭარავა // სამეცნიერო შრომების კრებული / ზუგდიდის სასწავლო უნივერსიტეტი; საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო. - ზუგდიდი, 2010. - ISSN 1987-8370. - N4. - გვ.88-91. - რეზ. ინგლ. ენ.. - გამოყენებ. ლიტ-რა, გვ.91[MFN: 104808]

UDC:  94(479.22:495)"XI"

Person Name:  სკლიაროსი ბარდა (სარდალი); ბაგრატ III (საქართველოს მეფე); დავით კურაპალატი (საქართველოს მეფე); გიორგი I (საქართველოს მეფე); ურჰაერცი მათე (ისტორიკოსი); ბასილ II (ბიზანტიის იმპერატორი); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); სენაქერემი (ვასკურაკანის მეფე); ნიკიფორე II ფოკა (ბიზანტიის იმპერატორი).

Subjects:  საქართველო-ბიზანტიის ურთიერთობის ისტორია.

Keywords:  ისტორიოგრაფია; საქართველო-ბიზანტიის ომი.

ცხენის აბჯარი შუა საუკუნეების საქართველოში / მამუკა წურწუმია // საქართველოს ისტორიის ინსტიტუტი : შრომები / ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი; ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი. - თბილისი, 2012. - ISSN 1987-9970. - [ტ.] V. - გვ.82-100. - რეზ. ინგლ. ენ.. - შენიშვნ.. - ილ. გვ.98-99[MFN: 111197]

UDC:  930 + 685.2(479.22)

Annotation:  ისტორიული წყაროები შუა საუკუნეების საქართველოში ცხენის სრული აბჯრის გამოყენების შესახებ

Person Name:  ასურნასირფალ II (ასურეთის მეფე); ტიგლათფილასერ III (ასურეთის მეფე); გროტოვსკი პ. (მკვლევარი); მარგიშვილი ს. (მკვლევარი); ვახტანგ გორგასალი (საქართველოს მეფე); ჯუანშერი (ისტორიკოსი); მიხეილ ატალიატე (ბიზანტიელი ავტორი); არისტაკეს ლასტივერტეცი (სომეხი ისტორიკოსი); ლეონ Vi ბრძენი (ბიზანტიის იმპერატორი); ნიკიფორე II ფოკა (ბიზანტიის იმპერატორი).

Subjects:  წყაროთმცოდნეობა; სამხედრო აღჭურვილობა.

Keywords:  კავალერია; ცხენის ჯავშანი; "თორნი"; კრინეტი.

კურაპალატის ტიტული ტაო-კლარჯეთის ბაგრატიონთა სამეფო სახლში : (ქართველთა სამეფოს პოლიტიკური ვითარება IX-X საუკუნეებში) / ლერი თავაძე // საქართველოს ისტორიის ინსტიტუტი : შრომები / ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი; ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი. - თბილისი, 2012. - ISSN 1987-9970. - სპეციალური გამოშვება, კლარჯეთის დიდებულთა უდაბნოთა. - გვ.63-100. - რეზ. ინგლ. ენ.. - ბიბლიოგრ. შენიშვნებში[MFN: 119348]

UDC:  94(479.22) + 929.731(479.22)

Person Name:  ბარი ჯონ ბაგნელ (მკვლევარი); იუსტინე I (ბიზანტიის იმპერატორი (518-527 წწ.)); წათე I (ლაზიკის მეფე); ანასტასიუსი (ბიზანტიის იმპერატორი (491-511 წწ.)); იუსტინიანე I დიდი (ბიზანტიის იმპერატორი (527-565 წწ.)); იუსტინა II (ბიზანტიის იმპერატორი (565-578 წწ.)); დედოფალი სოფია; ტიბერიუსი (კეისარი); ვახუშტი ბატონიშვილი (ისტორიკოსი, გეოგრაფი); მავრიკე (ბიზანტიის იმპერატორი (582-602 წწ.)); ლეონ III ისავრიელი; ნიკიფორე I; პორფიროგენეტი კონსტანტინე; აშოტ I დიდი (სახელმწიფო მოღვაწე (787-826 წწ.)); ბაგრატიონი ადარნასე; ბადრიძე შოთა (მკვლევარი); ბაგრატ კურაპალატი; დავით I კურაპალატი (876-881 წწ.); დავით III კურაპალატი; ბასილ II დიდი; მერჩულე გიორგი (მწერალი); მიხაელ II ამორიელი (ბიზანტიის იმპერატორი (820-829 წწ.)); იმპერატორი თეოფილე (829-842 წწ.); ლეონ VI ბრძენი (ბიზანტიის იმპერატორი (886-912 წწ.)); დავით II (ქართველთა მეფე, მაგისტროსი (923-937 წწ.)).

Subjects:  საქართველოს ისტორია,"IX-X სს.; ქართველი მეფეები.

Keywords:  საიმპერატორო ტიტული; რომაულ-ბიზანტიური სამყაო; საკარისკაცო იერარქია; ბიზანტიური ტაკტიკონები; ქართული ისტორიოგრაფია.

გრიგოლ ბაკურიანის ძე - ბიზანტიის დიდი დომესტიკოსი / ჯაბა სამუშია // ისტორიანი : ისტორიულ-შემეცნებითი ჟურნალი. - თბილისი, 2012. - სექტემბერი. - N9(21). - გვ.29-34[MFN: 124196]

UDC:  94(=353.1)(495)

Photos:  გრიგოლ ბაკურიანისძე; აბას ბაკურიანისძე; ბასილი II; ნიკიფორე III; ალექსი I კომნენოსი

Annotation:  ბიზანტიაში მოღვაწე ქართველი მხედარმთავრის, იბერიის დუკას, ბიზანტიის დიდი დომესტიკოსის, პეტრიწონის მონასტრის ამშენებლის - გრიგოლ ბაკურიანისძის შესახებ

Person Name:  გრიგოლ ბაკურიანისძე (ბიზანტიის დიდი დომესტიკოსი).

Person Name:  დავით III კურაპალატი (ქართველთა მეფე); ბასილ II (ბიზანტიის იმპერატორი); გიორგი II (საქართველოს მეფე); კომნენოსი ალექსი I (ბიზანტიის იმპერატორი); ნიკიფორე III (ბიზანტიის იმპერატორი); მართა-მარიამ (ბიზანტიის ქართველი დედოფალი); კომნენოსი ანა (ისტორიკოსი).

Subjects:  ბიზანტიის ისტორია; ქართველები უცხოეთში.

Keywords:  იბერიის საკატეპანო; შეთქმულებები; პეტრიწონის მონასტერი.

ბიზანტიის დედოფალი მართა-მარიამი და ბიზანტიის იმპერიის ჩანაცვლების ქართული პოლიტიკური იდეა / მანანა გაბაშვილი // ქართველოლოგია : სამეცნიერო ჟურნალი. - თბილისი, 2013. - ISSN 1512-4975. - მაისი-ივნისი. - [ტ.]3. - გვ.74-97. - ლიტ. შენიშვნებში. - (გაგრძელება შემდეგ ნომერში)[MFN: 149726]

UDC:  94(479.22) + 94(495)

Content:  გიორგი II-ისა და გრიგოლ ბაკურიანისძის შეხვედრა საქართველოში; მარიამ დედოფალი, ანნა კომნენე და ბიზანტიის ტახტისთვის ბრძოლა

Annotation:  საქართველო-ბიზანტიის ურთიერთობები X საუკუნეში

Person Name:  ბაგრატიონი მართა-მარიამი (ბიზანტიის დედოფალი, 1050-1118).

Person Name:  გიორგი II (საქართველოს მეფე); დავით IV აღმაშენებელი (საქართველოს მეფე); ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე); ალექსიძე ა. (მკვლევარი); თეოფილაქტე ბულგარელი (ფილოსოფოსი, თეოლოგი); კომნენე ანნა (ისტორიკოსი); მიხელ VII დუკა (ბიზანტიის იმპერატორი); ნიკიფორე III ბოტანიატე (ბიზანტიის იმპერატორი); დე კოლენბერგი რუთ (მკვლევარი); ზიკოსი ნიკოს (არქეოლოგი); მიქაბერიძე ა. (მკვლევარი); გრიგოლ ბაკურიანისძე (ბიზანტიის დიდმოხელე); ბასილი II ბულგართმმუსვრელი (ბიზანტიის იმპერატორი); გიორგი მთაწმინდელი (ქართველი სასულიერო მოღვაწე); კონსტანტინე X დუკა (ბიზანტიის იმპერატორი); გიორგი მცირე (სასულიერო მოღვაწე); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); გაბაშვილი ვ. (ისტორიკოსი); ყაუხჩიშვილი სიმონ (მეცნიერი); სირაძე რ. (მკვლევარი).

Subjects:  ბიზანტიის ისტორია; საქართველოს ისტორია.

Keywords:  ხელნაწერები; პორტრეტული გამოსახულებები; დინასტიური ქორწინებები; ათონელი ბერები; მეფეთა ტიტულატურა; ტახტისათვის ბრძოლა.

გრიგოლ ბაკურიანის ძის წარმომავლობა და მისი ნათესავები / ვახტანგ გოილაძე // ქართველოლოგია : სამეცნიერო ჟურნალი. - თბილისი, 2013. - ISSN 1512-4975. - ივლისი-აგვისტო. - N4. - გვ.5-25. - ლიტ-რა. შენიშვნ.[MFN: 150832]

UDC:  94(=353.1)(092)

Annotation:  XI საუკუნის ქართველი მოღვაწის, დასავლეთის დიდი დომესტიკოსის (მხედარმთავრის) გრიგოლ ბაკურიანის ძის წარმომავლობის შესახებ

Person Name:  გრიგოლ ბაკურიანის ძე (ქართველი პოლიტიკური მოღვაწე, XI ს.).

Person Name:  რომანოზ IV დიოგენე (ბიზანტიის იმპერატორი); ალფ-არსლანი (სელჩუკთა სულთანი); გიორგი II (საქართველოს მეფე); ბასილი II (ბიზანტიის იმპერატორი); ბოტანაიტე ნიკიფორე II (ბიზანტიის იმპერატორი); კომნენოსი ალექსი I (ბიზანტიის იმპერატორი); შანიძე აკ. (ფილოლოგი); სანაძე მ. (მკვლევარი); ბაგრატიონი გუარამ I (ქართლის პირველი ერისმთავარი); სტეფანოზ I (ქართლის ერისმთავარი); მუსხელიშვილი დ. (ისტორიკოსი); მარი ნიკო (ფილოლოგი); გიორგი I (საქართველოს მეფე); გიორგი კედრენე (ისტორიკოსი); სუმბატ დავითის ძე (ისტორიკოსი); ასოღიკი (ისტორიკოსი); ბროსე მარი (ქართველოლოგი, ორიენტალისტი); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); ალექსიძე ზაზა (არმენოლოგი); არსენ II (კათალიკოსი); კეკელიძე კ. (ფილოლოგი); მიქაელ მოდრეკილი (პოეტი-ჰიმნოგრაფი, კალიგრაფი); იოანე ბერა (კალიგრაფი); იაკუბი (არაბი ავტორი); ჰარუნ არ-რაშიდი (ხალიფა); აშოტ I (ქართლის ერისმთავრი).

Subjects:  ბიზანტიის ისტორია; ქართველები უცხოეთში.

Keywords:  პეტრიწონის ტიპიკონი; ტიტულატურა; ქართლის ერისმთავრები; ფეოდალური საგვარეულოები; ანდერძ-მინაწერები.

ქართულ-ბიზანტიური სამონასტრო ცხოვრების პარალელები : (XI ს.) / ხათუნა თოდაძე // ისტორიულ-ეთნოლოგიური ძიებანი / ივანე ჯავახიშვილის ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი. - თბილისი, 2013. - ISSN 1512-2727. - [ტ.] XV. - გვ.97-107. - რეზ. ინგლ. ენ.. - ლიტ-რა გვ.106. - შენიშვნ.[MFN: 164882]

UDC:  27-9

Annotation:  ტიპიკონების როლზე ქართული და ბიზანტიური სამონასტრო ცხოვრების შესწავლის საქმეში

Person Name:  თალბოთი ალის-მერი (ბიზანტისტი); მიქაელ ატილიატე (ბიზანტიელი მსაჯული, სენატორი); ნიკიფორე III (ბიზანტიის იმპერატორი); გრიგოლ ბაკურიანის ძე (ქართველი პოლიტიკური მოღვაწე); კაჟდანი ალექსანდრე (მეცნიერი).

Subjects:  ეკლესიის ისტორია.

Keywords:  ტიპიკონები; მონაზონთა ქცევის წესები.

ერთი უნიკალური ბიზანტიური ტიპიკონის შესახებ (X ს.) / ხათუნა თოდაძე // რელიგიის ისტორიის საკითხები / საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია; ქრისტიანული თეოლოგიისა და რელიგიის ისტორიის შემსწავლელი კომისია. - თბილისი, 2013. - ISSN 1987-8338. - N2. - გვ.129-135. - რეზ. ინგლ. და რუს. ენ.. - ლიტ-რა გვ.134[MFN: 176525]

UDC:  27-528

Annotation:  თმოლოსის მთის (დღევანდელი ბოზ-დაღი ალასეჰირში) სამონასტრო ტიპიკონის შესახებ

Person Name:  ნიკიფორე ერეტიკოსი; კონსტანტინე VII პორფიროგენეტი (ბიზანტიის იმპერატორი); ნიკიფორე II ფოკა (ბიზანტიის იმპერატორი); ტომასი ჯონ (მეცნიერი); ათანასე ათონელი (სასულიერო მოღვაწე).

Subjects:  ქრისტიანული ლიტურგია.

Keywords:  ბიზანტიური სამონასტრო წესდებები; წარწერიანი ქვები; სამონასტრო თემები.

ძველნაბეჭდი ქართული სასწავლო გამოცემები : (XVII-XVIII ს.ს.) / დალი მაჩაიძე // მწიგნობარი : ალმანახი / საქართველოს ილია ჭავჭავაძის სახელობის მწიგნობართა ასოციაციის ყოველწლიური ორგანო. - თბილისი, 2014. - N14. - გვ.125-135[MFN: 179409]

UDC:  655.11(479.22) + 091(=353.1) + 371.671

Annotation:  რომში გამოცემული უძველესი ქართული წიგნები: 1629 წელს დაბეჭდილი პატარა გამოცემა - "ქართული ანბანი ლოცვებითურთ", "ქართულ-იტალიური ლექსიკონი" (შემდგენ. სტეფანო პაოლონი, "ქართული ანბანი", რომში 1643 წელს დაბეჭდილი ქართული გრამატიკის პირველი სახელმძღვანელო (შემდენ. მისიონერი ანტონიო მარიო მაჯიო), სახელმძღვანელოები კათოლიკე მისიონერთა ქართველი მრევლისათვის (აღნიშნული გამოცემები დაცულია პარლამენტის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში)

Person Name:  თეიმურაზ I (ქართთლ-კახეთის მეე); ჩოლოყაშვილი ნიკოლოზ (თეიმურაზ I-ის ელჩი ევროპაში, მთარგმნელი, ნიკიფორე ირბაქი); ჯარდინა ანტონიო (მისიონერი); ვახტანგ VI (ქართლის მეფე, მკვლევარი, მთარგმნელი, პოეტი, გამომცემელი); თამარაშვილი მიხეილ (საზოგადო მოღვაწე, მეცნიერი, თეოლოგი); ჩუბინაშვილი დავით (მეცნიერი); ჩხეიძე გაბრიელ (მთარგმნელი); ბაქრაძე დიმიტრი (მკვლევარი).

Organization Name:  საქართველოს პარლამენტის ილია ჭავჭავაძის სახელობის ეროვნული ბიბლიოთეკა.

Geographical Name:  იტალია; რომი.

Subjects:  ქართული ნაბეჭდი წიგნები; სასწავლო სახელმძღვანელოები.

Keywords:  ევროპელი ქართველოლოგები; ქართველი ემიგრანტები.

მართლმადიდებლური ხატის ღვთისმეტყველება : ხატმებრძოლობის მოკლე ისტორია / ლეონიდ უსპენსკი ; თარგმ. ლია ბოკერიამ, რუბრიკას უძღვება ნანა ბურჭულაძე // ალავერდი : სეზონური გამოცემა / ალავერდის ეპარქია. - თბილისი, 2015. - ISSN 1512-4126. - ზამთარი. - N5/8. - გვ.77-84. - გაგრძელება (იხ.N1,2,4-2013; 5,6-2014). - გაგრძელება იქნება[MFN: 180515]

UDC:  27-9 + 27-526.62

• ბოკერია, ლია (მთარგმნ.); 

Photos:  ლეონიდ უსპენსკი

Person Name:  ლეონ III ისავრიელი (ბიზანტიის იმპერატორი); ოსტროგორსკი გ. (მეცნიერი); წმ. გერმანე (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი); წმ. გრიგოლ II (რომის პაპი); წმ. იოანე დამასკელი (ღვთისმეტყველი); გრიგოლ III (რომის პაპი); კონსტანტინე კოპრომინოსი (ბიზანტიის იმპერატორი); თეოდოსიოსი ეფესოს ეპისკოპოსი; ლეონ IV (ბიზანტიის იმპერატორი); ირინე (ბიზანტიის დედოფალი); ლეონ V სომეხი (ბიზანტიის იმპერატორი); ნიკიფორე I (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი); თეოდოტე V (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი); მიხეილ II (ბიზანტიის იმპერატორი); იოანე გრამატიკოსი (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი); თეოდორა (ბიზანტიის დედოფალი); წმ. მეთოდე (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი); პასქალიოს I (რომის პაპი); გრიგოლ IV (რომის პაპი).

Subjects:  ეკლესიის ისტორია; ქრისტიანული ხელოვნება.

Keywords:  ხატების თაყვანისცემა; ხატების დევნა; საეკლესიო კრებები; ცესარეპაპიზმი; მართლმადიდებელთა დევნა; ხატმებრძოლი ეპისკოპოსები; შავი სამღვდელოება; ხატმებრძოლური ხელოვნება.