Content: აღმოსავლეთში რომის ექსპანსიის საკითხი და მისი შესწავლის მოკლე ისტორია; მითრიდატეს ომები აღმოსავლეთში მთავარსარდლად პომპეუსის დანიშვნამდე; პომპეუსისათვის მთავარსარდლობისა და უმაღლესი ხელისუფლების ჩაბარება აღმოსავლეთში და მისი ლაშქრობა პონტოსა და სომხეთში; პომპეუსის ბრძოლები ალბანელებთან და მისი ლაშქრობა იბერია-კოლხეთში
ლაზიკა-კლარჯეთი : ლაზიკის გეოგრაფიული აღწერა // საეპისკოსოები ლაზიკაში : ეძღვნება სრ. საქ. კათოლიკოს-პატრიარქს ილია II-ს / მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე. - თბ.,, 2011. - გვ.193-230.[MFN: 20967]
Content: ლაზიკა-ღადონი; კლარჯეთისა და ლაზიკის აღწერა მსგავსია; გურამ გრიგოლია ეგრის-ლაზიკის სამეფოს საისტორიო გეოგრაფიის პრობლემების შესახებ; გ. გრიგოლიას თვალსაზრისი ტაბულ პევტენგერიანას შესახებ; არტაანი იბერიაში; ლაზიკა - სომხეთის მოსაზღვრე ქვეყანა; მოვსეს ხორენაცი ლაზიკის შესახებ; ლაზიკის ბაღები ანუ მოხირისის ძიება ვეიდენბაუმისა და ყაზბეგის მიხედვით; ორი ლაზიკა; ძველი ლაზიკა-ქალდიის თემი; რატომ "ქალდეა"?; ლაზიკა ფართო პოლიტიკური გაგებით; ჭანეთი (სისილისი/საისინი/ზიგანდა)/ხალდეა - ქალდეა - ხალიბი; ქალდეა - ქართეა; ჭანები; ხალტიქ - ხალდია (ქალდია) 950 წლისთვის; ტიბარენები და ჭანები ერთ მიწაზეა; პროვინცია არმენიაკონი; კლარჯეთი ანუ ლაზიკა; დ. ხოშტარიას წიგნის "კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები" მიმოხილვა
Annotation: ისტორიული ლაზიკის მდებარეობა და აღწერა
Content: კოლხიდა იბერიის სამხრეთ-დასავლეთით მდებარეობდა; კოლხიდის სანაპირო; კოლხიდის გაწვრივ, "ერთ ხაზზე" - არმენიაა; "იბერები დასახლდნენ კოლხეთის ზემოთ არაქსთან"; კოლხიდა სამსუნთანაა; არმენია და კოლხიდა ერთმანეთის გასწვრივაა; "კოლხიდის ზემოთ მცხოვრები ალბანები და იბერები"; კოლხიდა ტრაპეზუნტთანაა; კუნძულები კოლხიდის სანაპიროს გასწვრივ; იაზონის ლაშქრობა არმენიაში; მიდიელები - მედეას შთამომავლები; ქართველები არმენიელთა მიერ დაპყრობილ იბერიაში; იაზონი არაქსთან; ფაზისი - "არმენიის მდინარეა"; ერთ რეგიონში მდებარე - ტრაპეზუნტი, ფარნაკია, მცირე არმენია, სკიდისე, კოხიდის ზემოთ მდებარე მოსხური მთები, პარიადრე, თემისკირა, სადენე, ეფესო, სმირნა, კვიმე და მირინა; ტიბარენები, სანები (მაკრონები), აპაიტები (კერკიტები) ჰეპტაკომიტები (მოსინიკები) და ქალდები (ხალიბები); მითრიდატე ევპატორი; პითოდოროსი - პოლემონისა და არქელაეს ქვრივი; "ქართლის ცხოვრების" ავტორიტეტს სტრაბონის ცნობები ამტკიცებს; ფაზისის სათავე არმენიაშია; ცხენისწყლის სათავეც არმენიაშია?; სარაპანა სხვაა, შორაპანი კი სხვა; სწრაფ და მქუხარე მდინარეებზე გადებული 120 ხიდი; ფაზისი სანაოსნო მდინარე იყო; ოთხი დღის გზა; ქალაქი ფაზისის შესართავთან; საზღვაო გზა ფაზისიდან; რბილი სანაპირო; კოლხური სელი; ფაზისის, გლავკოსისა და ჰიპოსის მაღლა ლევკოთეას სამლოცველო მოსხების ქვეყანაში; სამ ნაწილად გაყოფილი მოსხების ქვეყანა; საზღვარი კოლხიდასა და იბერიას შორის; სვანთა ლაშქარი; სვანური ოქრო; სვანებს იბერებსაც უწოდებენ; სვანების საცხოვრისი; იაზონი; კოლხეთი - პონტოს ერთი ნაწილი; სანების ტომი ქალდების გვერდით; იბერია დასავლეთ საქართველოში და "შუა იბერია"; კოლხიდა მოსხების მთების ქვემოთაა; ქართლის ცხოვრების "შუა-ქართლ" არის სტრაბონის "შუა იბერია"; ქართული ტომები ზღვისპირეთში; კოლხები სამხრეთში ცხოვრობდნენ; პიტიუნტი ოფ-რიზესთანაა; კერკეტები და ქართულ ტომთა სახელების ფუძეები - "ერგ" და 'არგ"; აქეელთა სანაპირო; ჰენიოხთა სანაპირო; პიტიუნტის სანაპირო; დიოსკურია - მდებარეობდა შავი ზღვის "ყველაზე ჩავარდნილ უბეში" ანუ 41-ე პარალელს (განედს) ქვემოთ; კოლხიდის სანაპირო; "ფაზისი - ხომალდებისათვის ბოლო წერტილი"; მანძილები პუნქტებს შორის
Person Name:სტრაბონი (ბერძენი ისტორიკოსი, ძვ.წ.64/63 - ახ.წ. 23/24).
Content: ლაზიკის გეოგრაფიული აღწერა; ლაზიკა - ღადონი; კლარჯეტისა და ლაზიკის აღწერა მსგავსია (კლარჯეთი ლაზიკის მსგავსად კლდოვანი და უმოსავლო ქვეყანაა); გურამ გრიგოლია ეგრის-ლაზიკის სამეფოს საისტორიო გეოგრაფიის პრობლემების შესახებ; გ. გრიგოლიას თვალსაზრისი ტაბულა პევტენგერიანას შესახებ; არტაანი იბერიაში; კლარჯეთი - "ბერძენთა ქვეყანა" - "საბერძნეთი"; წმ. ნინოსა და წმ. გრიგოლის სამოღვაწეო არეები ლაზიკა - სომხეთის მოსაზღვრე ქვეყანა; მოვსეს ხორენაცი ლაზიკის შესახებ (ბაგრატიონები სპერში); ლაზიკის ბაღები ანუ მოხირისის ძიება ვეიდენბაუმისა და ყაზბეგის მიხედვით; ორი ლაზიკა; ძველი ლაზიკა - ქალდიის თემი ("სოფელი მეგრელთა"); რატომ "ქალდეა"?; ლაზიკა ფართო პოლიტიკური გაგებით; ჭანეთი (სისილისი/საისინი/ზიგანა); ხალდეა - ქალდეა - ხალიბი; ქალდეა - ქართეა; ჭანები; ხალტიქ - ხალდია (ქალდია) 950 წლისთვის; ტიბარენები და ჭანები ერთ მიწაზეა; სისილისი-საისინი, ზიგანა, ლაზიკის ეპარქია; კლარჯეთის ლაზიკა, საზღვარი ხუფათთან; დ. ხოშტარიას წიგნის "კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები" მიმოხილვა