ეგრისის ("ანუ აფხაზეთისა ანუ იმერეთისა") საზღვრისპირეთის ისტორიიდან // ისტორიანი : სამეცნიერო კრებული მიძღვნილი როინ მეტრეველის დაბადების 70 წლისთავისადმი. - თბ., 2009. - გვ.95-109. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 6001]
დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო იურისდიქცია : დასავლეთ საქართველო ქართულ და უცხოურ წყაროებში : (ეგრისი და სვანეთი) // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.573-602[MFN: 60890]
Content: ეგრისი (ჩრდილო ეგრისი); "ქართლის ცხოვრების" ცნობები ეგრისთან დაკავშირებით; ეგრისი ქრისტეშობამდე IV-III სს-დან I ს-მდე (ქართლის სამეფოს საზღვრები); ეგრისელები - ნათესავით ქართველნი; 'ეგრისით შეკრბეს ურიცხვნი სპანი"; აზნაურები ეგრისში; სახელმწიფო და კულტურის ენა ეგრისში; ეგრისის (აფხაზეთის) მოსახლეობა უხტანესის მიხედვით ("და იმ ქვეყანას აფხაზეთი ეწოდება"); სტრაბონის ცნობით, სვანები იბერიელები არიან, ხოლო დასავლეთ საქართველო იბერიის ნაწილია; "ნათესავი ჩვენი"; ეთნიკური "ქართველის" იდენტურობის ცნება; ეგრისი ქრისტეშობის ეპოქაში (ქუჯის შვილთაშვილი ქართლის მეფე); მეფე ადერკი ეგრისელის შემდეგ ყოველი ქართლის დაყოფა; ეგრისის ანუ "დასავლეთის ერისთავები"; ეგრისი - ქვემო ივერია; ეგრისი I-III საუკუნეებში; ეგრისი IV საუკუნეში (ქრონიკა) (მეფე მირიანის სამეფო ეგრისწყლამდეა); ეგრისი V საუკუნეში (ბერძნებმა დაიპყრეს ქართლის სამეფოს მიწა-წყალი "ეგრისწულიდან ციხე-გოჯამდე"); ეგრისი ვახტანგ გორგასლის ანდერძში; ეგრისი VI-VII საუკუნეებში ("ქვემო ერისთავები" ანუ ეგრის-კლარჯეთის ერისთავები); ეგრისი VIII საუკუნეში (ქრონიკა); ოდიში
დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო იურისდიქცია : აფხაზეთის საკათალიკოსო // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.631-722[MFN: 61054]
Content: ისტორია; წყაროების მიმოხილვა; ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქია საეკლესიო სამართლის მიხედვით; ათეისტური ეპოქის შეხედულებანი აფხაზეთის საკათალიკოსოს შესახებ; დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო კულტურა I ათასწლეულში; არასწორი შეხედულება საქართველოს ეკლესიიდან აფხაზეთის საკათალიკოსოს გამოყოფის შესახებ XVI ს-ის შემდეგ; აფხაზეთის საკათალიკოსო - საქართველოს საპატრიარქოს ერთ-ერთი სტრუქტურული ნაწილი; ლაზიკის ეპარქია; ლაზიკის მართლმადიდებლური ნაწილი VII-VIII საუკუნეებში; აბაზგიის ეპარქია; პიტიუნტი და ბიჭვინთა სხვადასხვა პუნქტები იყვნენ; ბიჭვინთის ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი; ჭყონდიდი; პიტიუნტი და ლაზიკის განმანათლებელი წმიდა ნინო; კონსტანტინოპოლის პატრიარქის ნიკოლოზ მისტიკოსის წერილები აფხაზთა მეფეებს; ივანე მინჩხი - "ქართველი"; კონსტანტინოპოლის პატრიარქის ნიკოლოზ I-ის ადრესატი მეფე გიორგი II - "დიდი და კარგი"; აბაზგიის ავტოკეფალია - ს. ყაუხჩიშვილის შეცდომა; აფხაზეთის საეკლესიო მიწები; აბაშა-აფსილი-აბასგი-ხუბუშქია მ. ქურდიანის მიხედვით; "ალანთა ქვეყანა, რომელ არს აფხაზეთი"; "ალანია" აფხაზეთში; ქართველ მეფეთა ალანი მეუღლეები; ალანიის ეპარქია "პრავოსლავნაია ენციკლოპედიას" მიხედვით; ალანები ჩრდილოკავკასიაში; "ნომადთა ალანიის სამიტროპოლიტო კათედრა"; ბიჭვინთის კათედრა ალანიაში (ანაკოფია-ალანიაში იყო); საქართველოს ეკლესიის იურისდიქციის საზღვრების არასწორი ასახვა "პრავოსლავნაია ენციკლოპედიას" მიერ ("ქართიზაციის თეორიის" შედეგი); დასავლეთ საქართველოს ეთნიკური სახე (ქვემო ივერია); დასკვნა; საქართველოს წმიდა სამოციქულო და მართმადიდებელი ეკლესიის იურისდიქციის საზღვრები; საქართველოს საპატრიარქოს ჩრდილო-დასავლეთი საზღვარი; საქართველოს საპატრიარქოს ჩრდილოეთის საზღვარი; აღმოსავლეთის საზღვარი; საზღვარი სამხრეთით; საერთო დასკვნა