Отношение кн. Воронцова к кн. Чернышеву, от 18-го января 1850 года, N59 / Воронцов = თავად ვორონცოვის მიმართვა თავად ჩერნიშევს, 1850 წლის 18 იანვრით დათარიღებული, N59 / ვორონცოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : I. Гражданская часть : Учебная часть / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N105. - С. 127[MFN: 4325]

Full Text (გვ. 166)

Annotation:  ეხება თბილისში მუსლიმანი, კერძოდ შიიტი და სუნიტი ბავშვებისთვის 2-წლიანი სასწავლებლის შექმნას, რამაც დადებითი შედეგი გამოიღო, ამიტომ ითხოვს ითხოვს ნებართვას ამიერკავკასიის სხვა მაზრებშიც დაარსდეს ასეთი სკოლები

Person Name:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857).

Person Name:  ნიკოლოზ I (სრულიად რუსეთის იმპერატორი).

Geographical Name:  დაღესტანი; აკუშა; წუდახარი; ხუნძახი; ყუმუხი; თბილისი; შემახა; დერბენტი; ელისავეტოპოლი (განჯა); შუშა; ბაქო; რუსეთი; კავკასია.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; სამოქალაქო საქმეები; სასწავლო ნაწილი.

Keywords:  განათლების საკითხები.

Письмо кн. Аргутинскаго к кн. Воронцову, от 24-го сентября 1851 года / Аргутинский = თავად არგუტინსკის წერილი თავად ვორონცოვს, 1851 წლის 24 სექტემბრით დათარიღებული / არგუტინსკი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IX. Чечня и Дагестан / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N466. - С. 519[MFN: 5087]

Full Text (გვ. 164)

Annotation:  ეხება შამილსა და ჰაჯი-მურატს შორის უთანხმოებას, ავარიელებმა მხარი ჰაჯი-მურატს დაუჭირეს, ამიტომ საჭიროდ მიიჩნევს ეს შემთხვევა ხელიდან არ გაუშვან და თავიანთ სასარგებლოდ გამოიყენონ

Person Name:  ვორონცოვი მიხაილ სემიონოვიჩ (თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, ინფანტერიის გენერალი, კავკასიის მეფისნაცვალი, 1782-1856).

Person Name:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ჰაჯი-მურატი (ავარიელი ნაიბი); ნუცალ-მუჰამედ-ოღლი (ჯენგუთაის მცხოვრები); დანიელ-ბეგი (ელისუს სულთანი); ღაზი-მუჰამედი (შამილის ვაჟი); ფეთჰ-ალი (ჩეჩენი ნაიბი); ნუცალი (ჯენგუთაელი მეთაური); ლაზარევი (მაიორი).

Geographical Name:  ჯენგუთაი; ხარკასი; ხუნძახი; ბუინაკი; ნუხა; ავარია; გერგებილი; ჯალთუ; მოგოხი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; ჩეჩნეთი და დაღესტანი.

Письмо кн. Аргутинскаго к кн. Воронцову, от 27-го октября 1851 года / Аргутинский = თავად არგუტინსკის წერილი თავად ვორონცოვს, 1851 წლის 27 ოქტომბრით დათარიღებული / არგუტინსკი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IX. Чечня и Дагестан / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N468. - С. 521[MFN: 5089]

Full Text (გვ. 166)

Annotation:  აცნობებს იმ ინფორმაციას, რომელიც მოიპოვა მის მიერ ავარიაში სიტუაციის დასაზვერად გაგზავნილმა ჩეჩენმა

Person Name:  ვორონცოვი მიხაილ სემიონოვიჩ (თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, ინფანტერიის გენერალი, კავკასიის მეფისნაცვალი, 1782-1856).

Person Name:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ჰაჯი-მურატი (ავარიელი ნაიბი); სეიდი (ჩეჩენთა თავკაცი); დანიელ-ბეგი (ელისუს სულთანი); ალბური (ჰაჯი-მურადის ძმისწული); ფეთჰ-ალი (ნაიბი); ქიბით-მაგომა (შამილის თანამებრძოლი); მურთუზალი (ქიბით-მაგომას ძმა); შაჰ-ვალი (თარღუს შამხლის აბუ-მუსლიმ-ხანის ძმა).

Geographical Name:  გოცატლი; ხუნძახი; ახალჩი; ბათლაგიჩი; კახი; გიმრი; უნცუყული; ავარია; ანდი; თაბასარანი; ბუინაკი; ტილიტლი; თემირ-ხან-შურა.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; ჩეჩნეთი და დაღესტანი.

Записка, составленная из рассказов и показаний Хаджи-Мурада гв.-ротм. Лорис-Меликовым / Хаджи-Мурад ; Лорис-Меликов = გვარდიის როტმისტრის ლორის-მელიქოვის მიერ ჩაწერილი ჰაჯი-მურატის მონათხრობი და ჩვენებები / ჰაჯი-მურატი ; ლორის-მელიქოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии, князя Михаила Семеновича Воронцова. 1844-1854 : IX. Чечня и Дагестан / Ад. Берже [председатель комиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1885. - Т. 10, N476. - С. 525[MFN: 5097]

Full Text (გვ. 170)

• ლორის-მელიქოვი, მიხეილ ტარიელის ძე (გვარდიის როტმისტრი, გვარდიის პოლკოვნიკი); 

Annotation:  აღწერილია, თუ როგორ აღმოჩნდა შამილის მხარეს, რუსების წინააღმდეგ რა ბრძოლებში მიიღო მონაწილეობა, რა სამხედრო ძალა აქვს შამილს და რომელი ნაიბები უჭერენ მხარს

Person Name:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ღაზი-მოლა (დაღესტნისა და ჩეჩნეთის პირველი იმამი, ღაზი-მაჰომედი); ომარ-ხანი (ჩეჩენი თავკაცი); გამზად-ბეგი (დაღესტნელი მმართველი); როზენი (ბარონი, გენერალ-ადიუტანტი, ინფანტერიის გენერალი); ოსმანი (ჰაჯი-მურატის ძმა); კლიუგენაუ კლიუკი-ფონ- ფრანც კარლოვიჩ (გენერალ-ლეიტენანტი, ჩრდილოეთ დაღესტნის ჯარების სარდალი); აჰმედ-ხანი (ჩეჩენთა მეთაური); ქიბით-მაგომა (შამილის თანამებრძოლი); აბაქარ-დებირი (ნაიბი); კაირ-ბეგი (ნაიბი); აბაქარ-ჰაჯი (ნაიბი); ალი-სულთანი (ნაიბი); ნიკო-ჰაჯი (ნაიბი); მურთუზალი (ნაიბი); ორბელიანი ილია (თავადი, გენერალ-მაიორი); დანიელ-ბეგი (ელისუს სულთანი); მელერ-ზაკომელსკი (ბარონი, პოლკოვნიკი, გენერალ-მაიორი); შაჰ-ვალი (თარღუს შამხლის აბუ-მუსლიმ-ხანის ძმა); გრამოტოვი (გენერალ-მაიორი, პოლკოვნიკი, პოდპოლკოვნიკი); არგუტინსკი-დოლგორუკი მოისეი ზახარევიჩ (თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, გენერალ-ლეიტენანტი); პასეკი (გენერალ-მაიორი).

Geographical Name:  ავარია; ხუნძახი; თბილისი; საქართველო; თემირ-ხან-შურა; ანდი; თილითლი; ვედენო; დაღესტანი; გერგებილი; ჩოხი; ყაბარდო; ახთი; ბუინაკი; თაბასარანი; შალი; ვოზდვიჟენსკი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; ჩეჩნეთი და დაღესტანი.

Рапорт ген.-от-кав. Эмануеля гр. Паскевичу, от 11-го октября 1828 года, N1313. - Ставрополь / Эмануель = კავალერიის გენერლის ემანუელის პატაკი გრაფ პასკევიჩს, 1828 წლის 11 ოქტომბრით დათარიღებული, N1313 - სტავროპოლი / ემანუელი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерала-фельдмаршала графа Ивана Федоровича Паскевича-Ереванскаго. 1827-1831 : IX. Дагестан : Авария / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1878. - Т. 7, N474. - С. 520[MFN: 12942]

Full Text (გვ. 16)

Annotation:  მოახსენებს, რომ ავარიის სახანოს ახალგაზრდა მმართველმა აბუ-სულთან-ნუსალ-ხანმა დედამისისა და ბებიამისის რჩევით რწმუნებული გამოგზავნა ქვეშევრდომობის თხოვნით, იგი ენდერეიში მიიწვიეს ქვეშევრდომობის პირობების შესათანხმებლად, მაგრამ მან ჩამოსვლა ვერ შეძლო, ამიტომ მასთან დელეგაცია გაგზავნეს, ამასთან მოყვანილია ავარიელთა მოთხოვნები, აღწერილია აბუ-სულთან-ნუსალ-ხანის ოჯახის შემადგენლობა და თავად ავარიის სახანო, აგრეთვე აღნიშნულია, რომ ქალაქ ხუნძახში მთელმა ოჯახმა თავიანთ ქვეშევრდომთა სახელით საზეიმოდ დადეს იმპერატორისადმი ერთგულების ფიცი მუსლიმანური წესის შესაბამისად

Person Name:  პასკევიჩი ივან ფიოდოროვიჩ (გრაფი, გენერალ-ფელდმარშალი, გენერალ-ადიუტანტი, კავკასიის მთავარმართებელი, 1782-1856).

Person Name:  ნიკოლოზ I (სრულიად რუსეთის იმპერატორი); ენგელგარდტი (გენერალ-მაიორი); ხასაევი მუსა (თავადი, ყუმიხთა ბოქაულის მოვალეობის შემსრულებელი); აჯიევი ჩაპან მურთაზალი (პორუჩიკი, ენდერეელი თავადი); რაზი-ხან ალი-სულთანოვი (პორუჩიკი, ენდერეელი თავადი); უცმიევი ხან-მუჰამედ (აქსაელი თავადი); ტურლოვი (ჩეჩენი თავადი); ტაიმახანოვი დაცი (კაპიტანი); კურუმოვი მუსტაფა (მოლა).

Geographical Name:  ავარია; აქსაი; ხუნძახი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა ამიერკავკასიაში; დაღესტანი; ავარია.

Отношение барона Розена к гр. Нессельроде, от 6-го апреля 1833 года, N249 / Розен = ბარონ როზენის მიმართვა გრაფ ნესელროდეს, 1833 წლის 6 აპრილით დათარიღებული, N249 / როზენი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерала-от-инфантерии генерала-адъютанта барона Григория Владимировича Розена 1-го. 1831-1837 : X. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1881. - Т. 8, N445. - С. 567[MFN: 13844]

Full Text (გვ. 66)

Annotation:  აღწერს ავარეთის სახანოს, ახასიათებს მის მმართველებს, ავარეთის ირგვლივ მცხოვრებ ლეკთა თემებს, კერძოდ, ყოისუს, გუმბეთისა და ანდის თემებს, ასევე არ იშნავს ავარეთის ახლანდელი ხანის სამფლობელოს სიმცირეს, ახასიათებს ასევე ლეკებს, როგორც ურჩ, მუხანათ და უსაქმურ ხალხს

Person Name:  ნესელროდე კარლ ვასილევიჩ (გრაფი, ვიცე-კანცლერი, კანცლერი, საგარეო საქმეთა მინისტრი, 1780-1862, კარლ რობერტ ფონ ნესელროდე-ერესჰოვენ).

Person Name:  ნიკოლოზ I (სრულიად რუსეთის იმპერატორი); პასკევიჩი (გრაფი, გენერალ-ფელდმარშალი, კავკასიის მთავარმართებელი); სურხაი-ხანი (ავარიის მმართველი); ნუსალ-ხანი (ავარიის მმართველი); ომარ-ხანი (ავარიის მმართველი); სულთან აჰმედ-ხანი (ავარიის მმართველი); ერმოლოვი (ინფანტერიის გენერალი, კავკასიის მთავარმართებელი); აჰმედ-ხანი (მეხთულის მმართველი); გამზად-ბეგი (ავარი მეამბოხე); ფახუ-ბიკე (ავარიის მმართველის ნუსალ-ხანის დედა); ასლან-ხანი (ყაზიყუმუხისა და კიურის მმართველი, გენერალ-მაიორი); სულემან-ხანი (თარღუს შამხალი, გენერალ-მაიორი); აჰმედ-ხანი (მეხთულის მმართველი, ლეიბ-გვარდიის როტმისტრი); გუდოვიჩი (გრაფი, გენერალ-ფელდმარშალი, კავკასიის მთავარმართებელი).

Geographical Name:  ხუნძახი; ჭარი; თბილისი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Отношение барона Розена к гр. Чернышеву, от 21-го сентября 1833 года, N689 / Розен = ბარონ როზენის მიმართვა გრაფ ჩერნიშევს, 1833 წლის 21 სექტემბრით დათარიღებული, N689 / როზენი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерала-от-инфантерии генерала-адъютанта барона Григория Владимировича Розена 1-го. 1831-1837 : X. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1881. - Т. 8, N454. - С. 572[MFN: 13853]

Full Text (გვ. 71)

Annotation:  მეამბოხე გამზად-ბეგი თავისი 800-კაციანი რაზმით მთიანი და�ღესტნის სოფლებში დადის და ხალხის ამხედრებას ცდილობს, მას მიემხრნენ ავარეთის ყოფილი მმართველის სულტან აჰმედ-ხანის ცოლი და მისი ორი ვაჟი, არსებობს ვარაუდი, რომ მეამბოხენი ანდალალისკენ დაიძრებიან

Person Name:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857).

Person Name:  კოხანოვი (გენერალ-მაიორი, დაღესტნის ოლქის უფროსი); გამზად-ბეგი (ავარი მეამბოხე); ანტროპოვი (გენერალ-მაიორი, ჭარის ოლქის უფროსი); ფახუ-ბიკე (ავარეთის მმართველის ნუსალ-ხანის დედა); ნუსალ-ხანი (ავარეთის მმართველი, პოლკოვნიკი); უმა-ხანი (ავარეთის მმართველის ნუსალ-ხანის ძმა).

Geographical Name:  ხუნძახი; ანდალალი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Предписание барона Розена ген.-м. Ланскому, от 27-го июля 1834 года, N688 / Розен = ბარონ როზენის მითითება გენერალ-მაიორ ლანსკოის, 1834 წლის 27 ივლისით დათარიღებული, N688 / როზენი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерала-от-инфантерии генерала-адъютанта барона Григория Владимировича Розена 1-го. 1831-1837 : X. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1881. - Т. 8, N466. - С. 579[MFN: 13865]

Full Text (გვ. 78)

Annotation:  როგორც დაღესტნის სამხედრო ოლქის უფროსს ავალებს ამ მხარის მართვას და მთიელთა თავდასხმებისგან დაცვის უზრუნველყოფას

Person Name:  ლანსკოი (გენერალ-მაიორი).

Person Name:  ასლან-ხანი (ყაზიყუმუხისა და კიურის მმართველი, გენერალ-მაიორი); სულემან-ხანი (თარღუს შამხალი, პოლკოვნიკი); აჰმედ-ხანი (მეხთულის მმართველი, პოლკოვნიკი); ღაზი-მოლა (დაღესტნისა და ჩეჩნეთის პირველი იმამი, ღაზი-მაჰომედი); ფახუ-ბიკე (ავარეთის მმართველის ნუსალ-ხანის დედა); ნუსალ-ხანი (ავარეთის მმართველი, პოლკოვნიკი); მამედ-ყადი (აკუშელი ყადი); გამზად-ბეგი (ავარი მეამბოხე); შუმსკი (პოლკოვნიკი); რეუტი (გენერალ-მაიორი); კოხანოვი (გენერალ-მაიორი, დაღესტნის ოლქის უფროსი).

Geographical Name:  ყუმუხი; ჩეჩნეთი; თუშეთი; შირვანი; კასპიის ზღვა; ბაქო; ყუბა; დერბენტი; ყარახაიდაყი; თაბასარანი; ხუნძახი; ჭარი; თემირ-ხან-შურა; სალათაუ; სულაკი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Отношение барона Розена к гр. Чернышеву, от 31-го июля 1834 года, N719 / Розен = ბარონ როზენის მიმართვა გრაფ ჩერნიშევს, 1834 წლის 31 ივლისით დათარიღებული, N719 / როზენი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерала-от-инфантерии генерала-адъютанта барона Григория Владимировича Розена 1-го. 1831-1837 : X. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1881. - Т. 8, N467. - С. 581. - ერთვის ბარონ როზენის პროკლამაცია დაღესტნელ ხალხს[MFN: 13866]

Full Text (გვ. 80)

Annotation:  აცნობებს, რომ გამზად-ბეგმა საგრძნობ წარმატებებს მიაღწია მთიან დაღესტანში, ძალით შეირიგა ფახუ-ბიკე და მისი სამივე ვაჟი თავისთან იხმო, მერე კი მუხანათურად დახოცა, თავად ფახუ-ბიკე ტყვეობაში ჰყავს, რუსეთის მომხრე ხანები გამზად-ბეგის ალაგმვას მოითხოვენ, ამიტომ ამზადება სამხედრო ოპერაციას და აცნობს ამ ოპერაციის გეგმას

Person Name:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857).

Person Name:  ნიკოლოზ I (სრულიად რუსეთის იმპერატორი); ღაზი-მოლა (დაღესტნისა და ჩეჩნეთის პირველი იმამი, ღაზი-მაჰომედი); კოხანოვი (გენერალ-მაიორი, დაღესტნის ოლქის უფროსი); გამზად-ბეგი (ავარი მეამბოხე); ნუსალ-ხანი (ავარეთის მმართველი, პოლკოვნიკი); ფახუ-ბიკე (ავარეთის მმართველის ნუსალ-ხანის დედა); უმა-ხანი (ავარეთის მმარტველის ნუსალ-ხანის ძმა); სულეიმან-ხანი (თარღუს შამხალი); აჰმედ-ხანი (მეხთულის მმართველი, პოლკოვნიკი); მამედ-ყადი (აკუშელი ყადი); პანკრატევი (გენერალ-ადიუტანტი); რეუტი (გენერალ-მაიორი); ლეონოვი (გენერალ-მაიორი); ლანსკოი (გენერალ-მაიორი); ველიამინოვი (გენერალ-ლეიტენანტი); ვოლხოვსკი (გენერალ-მაიორი).

Geographical Name:  ყოისუ; გერგებილი; ხუნძახი; გიმრი; ზაქათალა; შაქი; შირვანი; ყუბა; საქართველო; კასპიის ზღვა; ჭარი; დერბენტი; ნუხა; შემახა; თემირ-ხან-შურა; ყუბანი; აფხაზეთი; გუდერმესი; გროზნო.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Отношение барона Розена к гр. Чернышеву, от 9-го августа 1834 года, N738 / Розен = ბარონ როზენის მიმართვა გრაფ ჩერნიშევს, 1834 წლის 9 აგვისტოთი დათარიღებული, N738 / როზენი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Кавказ и Закавказье за время управления генерала-от-инфантерии генерала-адъютанта барона Григория Владимировича Розена 1-го. 1831-1837 : X. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1881. - Т. 8, N468. - С. 584[MFN: 13867]

Full Text (გვ. 83)

Annotation:  აცნობებს, რომ გამზად-ბეგს ავარიის სოფელი ხუნძახი 7 დღე ალყაში ჰყავდა მოქცეული, მიმდებარე სოფლები დაარბია და პურის ყანები გაანადგურა, ფახუ-ბიკეს ფიცით შეპირდა შერიგებას, ერთგულების ნიშნად ფახუ-ბიკემ უმცროსი ვაჟი ბულაჩ-ხანი გაუგზავნა, რის შემდეგაც გამზად-ბეგმა ორი უფროსი ვაჟიც მოითხოვა, რომლებიც გამზად-ბეგის მომხრეებთან კონფლიქტის დროს დაიღუპნენ, თავად ფახუ-ბიკე და სურხაი-ხანი კი დახოცა

Person Name:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857).

Person Name:  გამზად-ბეგი (ავარიელი მეამბოხე); ფახუ-ბიკე (ავარიის მმართველის ნუსალ-ხანის დედა); ნუსალ-ხანი (ავარიის მმართველი, პოლკოვნიკი); უმა-ხანი (ავარიის მმართველის ნუსალ-ხანის ძმა); ბულაჩ-ხანი (ავარიის მმართველის ნუსალ-ხანის ძმა); მურად-ბეგი (გამზად-ბეგის ძმისწული); ჩობანი (გამზად-ბეგის ძმისწული); სურხაი-ხანი (ავარიის მმართველი).

Geographical Name:  ხუნძახი; ავარია.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.