Рапорт ген. Нейдгардта кн. Чернышеву, от 25-го ноября 1843 года, N2026 / Нейдгардт = გენერალ ნეიდგარდტის პატაკი თავად ჩერნიშევს, 1843 წლის 25 ნოემბრით დათარიღებული, N2026 / ნეიდგარდტი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. II. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Александра Ивановича Нейдгардта. 1842-1844. : VI. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. II. N669. - С. 788[MFN: 15003]

Full Text (გვ. 244)

Annotation:  აცნობებს, რომ შამილი ყაზანიშჩში იმყოფება და ბრძანება გასცა თემირ-ხან-შურაზე იერიშისთვის მოემზადონ, თაბასარანსა და კიურის სახანოში მღელვარებაა

Person Name:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857).

Person Name:  ტარაკანოვი (გენერალ-მაიორი, დერბენტის სამხერო ოლქის უფროსი); ჯამოვ-ბეგი (მაიორი); ასლან-ყადი; აბაქარ-ჰაჯი; ფრეიტაგი (პოლკოვნიკი,გენერალ-მაიორი); შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); გურკო (გენერალ-ლეიტენანტი); გალაფეევისგენერალ-ლეიტენანტი; ნორდესტამი (გენერალ-მაიორი).

Geographical Name:  თაბასარანი; გერგებილი; თემირ-ხან-შურა; ყაზანიშჩი; ყაზიყუმუხი; დერბენტი; თემირ-ხან-შურა; ეკატერინოგრადი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген. Нейдгардта кн. Чернышеву, от 16-го декабря 1843 года, N75 / Нейдгардт = გენერალ ნეიდგარდტის პატაკი თავად ჩერნიშევს, 1843 წლის 16 დეკემბრით დათარიღებული, N75 / ნეიდგარდტი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. II. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Александра Ивановича Нейдгардта. 1842-1844. : VI. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. II. N674. - С. 794[MFN: 15008]

Full Text (გვ. 250)

Annotation:  აცნობებს, რომ პოლკოვნიკი ნესტეროვი ჩეჩნეთში გაგზავნა, რათა ჩეჩნები შამილს ჩამოაშორონ, იქ მან ალყაში მოაქცია ყაზახ-ქიჩუს, სადაც მიურიდებმა წინააღმდეგობა გაუწიეს, ამიტომ სისხლისღვრის თავიდან ასაცილებლად უკან დაიხია და დადევნებულ მოწინააღმდეგეს ველზე გაუმართა ბრძოლა, ყაზანიშჩიში შამილის ძალები 20 ათას კაცამდე აღწევს, ყარახაიდაყის ყველა სოფელი შამილს მიემხრო

Person Name:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857).

Person Name:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ფრეიტაგი (გენერალ-მაიორი); ნესტეროვი (პოლკოვნიკი, ვლადიკავკაზის კომენდანტი); არგუტინსკი (თავადი, გენერალ-მაიორი); ომარ-ბეგი (ნაიბი).

Geographical Name:  თემირ-ხან-შურა; ჩეჩნეთი; დერბენტი; თაბასარანი; ყაზანიშჩი; ყარახაიდაყი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт полк. Пассека ген.-м. Клугенау, от 11-го января 1844 года, N1. - Укр. Темир-хан-шура / Пассек = პოლკოვნიკ პასეკის პატაკი გენერალ-მაიორ კლუგენაუს, 1844 წლის 11 იანვრით დათარირებული, N1 - თემირ-ხან-შურას სიმაგრე / პასეკი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. II. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Александра Ивановича Нейдгардта. 1842-1844. : VI. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. II. N679. - С. 798. - ერთვის ავარიელთა რაზმის დახოცილ და დაჭრილ ობერ-ოფიცერთა სია[MFN: 15013]

Full Text (გვ. 254)

Annotation:  მოახსენება თავის მოსაზრებებს შამილისა და ჰაჯი-მურატის საომარ მოქმედებატა შესახებ, აცნობებს, რომ ხუნძახიდან თემირ-ხან-შურასკენ გაემართა, ხუნძახელებმა ეს მეტად მძიმედ განიცადეს, რადგან იმპერატორისადმი სრული ერთგულებით გამოირჩევიან, მაგრამ ხუნძაჰელთა ნაწილი მაინც დაედევნატ, ალბათ უფრო შამისლის წინაშე თავის გამართლების მიზნით, ამიტომ მათთან შებრძოლება მოუხდა, ბოლოს ბელაქანში ჩააღწია, სადაც ბრძოლა აქაურ მიურიდებთან მოუხდა, ბოლოს კი ჰაჯი-მურატის ძალებზე მიიტანა იერიში და სასტიკად დაამარცხა, დეტალურად აღწერს ბრძოლების მიმდინარეობას, დასასრულ კი რუსეთის გამარჯვებული ჯარი თემირ-ხან-შურაში შევიდა

Person Name:  კლუგენაუ, კლიუკი-ფონ- (პოდპოლკოვნიკი, 1791-1851, ფრანს კარლოვიჩ კლუგენაუ).

Person Name:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ქიბით-მაგომა (ჩეჩენი ნაიბი, შამილის თანამზრახველი); ჰაჯი-მურატი (მეამბოხე ავარი ნაიბი); ეგერი (შტაბის კაპიტანი, ინჟინერი); მასლოვსკი (მაიორი); ორბელიანი (თავადი, მაიორი, პოდპოლკოვნიკი); იასინსკი (პოლკოვნიკი); დუროვი (პორუჩიკი); გუნინი (შტაბის კაპიტანი); ანანოვი (პოდპორუჩიკი).

Geographical Name:  თემირ-ხან-შურა; ხუნძახი; ზირიანი; ირგანაი; გერგებილი; აკუშა; წუდახარი; მეხთული; თარღუ; ჯენგუთაი; ყაზანიშჩი; ყოისუ.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт полк. Ковалевскаго ген. Нейдгардту, от 9-го сентября 1844 года, N241 / Ковалевский = პოლკოვნიკ კოვალევსკის პატაკი გენერალ ნეიდგარდტს, 1844 წლის 9 სექტემბრით დათარიღებული, N241 / კოვალევსკი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. II. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Александра Ивановича Нейдгардта. 1842-1844. : VII. Кавказская Линия / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. II. N730. - С. 886[MFN: 15064]

Full Text (გვ. 342)

Annotation:  მოახსენებს მოლა ულუ-ბეის მეთაურობით შამილის ძალებთან დაპირისპირების, ასევე გენერალ პასეკის მეთაურობით გუმბეთელებისა და ანდიელების 2-ათასკაციან რაზმთან შეტაკების შესახებ, ასევე სთხოვს ესაულ სემილეტოვის წმ. ვლადიმერის ორდენით დაჯილდოებას ბრძოლაში გამოვლენილი მამაცობისთვის

Person Name:  ნეიდგარდტი ალექსანდრ ივანოვიჩ (ინფანტერიის გენერალი, გენერალ-ადიუტანტი, კავკასიის მთავარმართებელი, 1784-1845).

Person Name:  პასეკი (გენერალ-მაიორი); შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ულუ-ბეი (მოლა); ქტიტარევი (მაიორი); სემილეტოვი (ესაული); გოტოვცევი (პრაპორშჩიკი); ამზინი თათარ-ხან (ყუმუხი აზნაური, პრაპორშჩიკი); პასეკი (გენერალ-მაიორი).

Geographical Name:  აქსაი; დარგო; ენდერეი; ყაზანიშჩი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; კავკასიის ხაზი.