Рапорт ген. Нейдгардта кн. Чернышеву, от 23-го апреля 1844 года, N9. - Червленная. - Секретно / Нейдгардт = გენერალ ნეიდგარდტის პატაკი თავად ჩერნიშევს, 1844 წლის 23 აპრილით დათარიღებული, N9 - ჩერვლენაია -საიდუმლო / ნეიდგარდტი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. II. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Александра Ивановича Нейдгардта. 1842-1844. : VI. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. II. N694. - С. 822[MFN: 15028]

Full Text (გვ. 278)

Annotation:  მოახსენებს შამილის 10-ათასიანი ჯარის წინააღმდეგ სამხედრო ოპერაციის მიმდინარეობის შესახებ

Person Name:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857).

Person Name:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ქიბით-მაგომა (ჩეჩენი ნაიბი, შამილის თანამზრახველი); ჰაჯი-მურატი (მეამბოხე ავარი ნაიბი); შვარცი (გენერალ-მაიორი); არგუტინსკი (თავადი, გენერალ-მაიორი); ლიდერსი (ინფანტერიის გენერალი); ნურ-მაგომა (შამილის მომხრე ნაიბი); ზუხუმი (აკუშელი ყადი).

Geographical Name:  ჩეჩნეთი; ყიზლარი; თარღუ; მეხთული; აკუშა; ყარახაიდაყი; თაბასარანი; თემირ-ხან-შურა; კახეთი; ჭარი; ბელაქანი; პიატიგორსკი; დერბენტი.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Показание унтер-офицера 3-й карабинерной роты Тифлисскаго егерскаго полка Моисея Кузнецова, доставленнаго из плена на вымене аманатов, от 26-го мая 1844 года / Моисей Кузнецов = თბილისის ეგერთა პოლკის კარაბინერთა მე-3 ასეულის უნტერ-ოფიცრის მოისეი კუზნეცოვის ჩვენება, რომელიც ტყვეობიდან დაიხსნეს ამანათების გაცვლით, 1844 წლის 26 მაისით დათარიღებული / მოისეი კუზნეცოვი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. II. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Александра Ивановича Нейдгардта. 1842-1844. : VI. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. II. N698. - С. 832[MFN: 15032]

Full Text (გვ. 288)

Annotation:  დეტალურადაა აღწერილი გერგებილის სიმაგრის დაცვა შამილის ძალების იერიშისას, ასევე ის ამბავი, თუ როგორ დაატყვევეს და გერგებილში წაიყვანეს, სადაც იქაურმა ნაიბმა დამალა, თუმცა შამილისგან ნაბრძანები ჰქონდათ, რომ რუსები ტყვედ არ აეყვანათ და დაეხოცათ

Person Name:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ქიბით-მაგომა (ჩეჩენი ნაიბი, შამილის თანამზრახველი); პოლიე (გრაფი); შაგანოვი (მაიორი); შჩედრო (პორუჩიკი); ვეკერი (პრაპორშჩიკი); ზნობიშჩევი (უნტეროფიცერი); კალენიკოვი (უნტეროფიცერი); გარინი (კაპიტანი); ჩაევსკი (უნტეროფიცერი); ნევეროვი (რიგითი); სემიონოვი (რიგითი); მურთუზალი (კარახელი ნაიბი); აბდურ-რაჰმანი (ნაიბი); ნურ-მაგომასმიურიდთა მეთაური.

Geographical Name:  გერგეტი; შურა; ყაზიყუმუხი; თემირ-ხან-შურა.

Subjects:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.