Рапорт ген.-м. Коцебу гр. Чернышеву, от 3-го марта 1839 года, N435 / Коцебу = გენერალ-მაიორ კოცებუს პატაკი გრაფ ჩერნიშევს, 1839 წლის 3 მარტით დათარიღებული, N435 / კოცებუ // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N291. - С. 324[MFN: 14625]

სრული ტექსტი (გვ. 330)

ანოტაცია:  აცნობებს, რომ გენერალმა რეუტმა ყუბაში ვითარების შესასწავლად საიმედო მზვერავი გაგზავნა, რომლის ინფორმაციის თანახმად იქ უამრავი შეიარაღებული ხალხი იკრიბება რუსების წინააღმდეგ საბრძოლველად, მაგრამ აღა-ბეგმა ისინი დაარწმუნა დაშლილიყვნენ, რის შემდეგაც ვითარება დამშვიდდა, თავად აღა-ბეგს განზრახული აქვს, რუსებს ჩაბარდეს, და თუ მისი ეს განზრახვა გულწრფელია, ეს მეტად სასიკეთო ამბავი იქნება მისი სამხედრო ნიჭისა და ხალხში გავლენის გათვალისწინებით, ყაზიყუმუხში, კიურ ისა და შაქში სიმშვიდეა, გენერალმა ფეზემ კი ყუბის უღელტეხილები ჩაკეტა

პერსონალია:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857 ).

მოხსენიებული პირები:  რეუტი (გენერალ-მაიორი); აღა-ბეგი (რუთულის მმართველი); ყორღანოვი (გენერალ-მაიორი); ფეზე (გენერალ-მაიორი); პანტელეევი (გენერალ-მაიორი, ჩრდილოეთ დაღესტნის ჯარების სარდალი); შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი).

გეოგ.დასახელება:  ყუბა; სამური; ყაზიყუმუხი; კიური; შაქი; თემირ-ხან-შურა.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген.-м. Коцебу гр. Чернышеву, от 9-го марта 1839 года, N476 / Коцебу = გენერალ-მაიორ კოცებუს პატაკი გრაფ ჩერნიშევს, 1839 წლის 9 მარტით დათარიღებული, N476 / კოცებუ // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N292. - С. 325[MFN: 14626]

სრული ტექსტი (გვ. 331)

ანოტაცია:  აცნობებს, რომ შამილმა სოფელი გიმრი დაიკავა, მისი თანამზრახველი სურხაი-ყადი კი თავს დაესხა უნცუყულს, მაგრამ იქაურებმა მოახერხეს მისი მოგერიება, გენერალი პანტელეევი ერპელისკენ დაიძრა, თარღუს შამხალმა ათასკაციანი მილიციის რაზმი გაგზავნა უნცუყულში, 500-კაციანი სოფელ ბალახანში, თავად კი ერპელის უღელტეხილი ჩაკეტა, აჰმედ-ხანი 3 ატასი კაცით ავარიის სოფლებს იცავს, ძალების ასეთმა მობილიზაციამ შამილს განზრახვაზე ხელი ააღებინა და იგი თავის ახულგოს ციხესიმაგრეში დაბრუნდა

პერსონალია:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857 ).

მოხსენიებული პირები:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); სურხაი-ყადი (შამილის თანამზრახველი); პანტელეევი (გენერალ-მაიორი, ჩრდილოეთ დაღესტნის ჯარების სარდალი); აბუ-მუსლიმი (პოლკოვნიკი, თარღუს შამხალი); აჰმედ-ხანი (გენერალ-მაიორი, მეხთულისა და ავარიის მმართველი).

გეოგ.დასახელება:  გიმრი; უნცუყული; ერპელი; შურა; ახულგო.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген. Головина гр. Чернышеву, от 31-го марта 1839 года, N674 / Головин = გენერალ გოლოვინის პატაკი გრაფ ჩერნიშევს, 1839 წლის 31 მარტით დათარიღებული, N674 / გოლოვინი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N293. - С. 325[MFN: 14627]

სრული ტექსტი (გვ. 331)

ანოტაცია:  აცნობებს, რომ მთიან დაღესტანში შამილის ძალაუფლება სულ უფრო ძლიერდება, ავარიის ოთხი სოფლის მოსახლეობა გუმბეთში გადასახლდა, თავიანთი ხორბლის მარაგი კი შამილის ახუგლოს ციხესიმაგრეში გაგზავნეს, შამილის უნცუყულზე ლაშქრობის განზრახვა არ დადასტურდა და რუსეთის ჯარი შურაში დაბრუნდა, ცალკე შამილის თანამზრახველი ალი-ბეგი აგროვებს მთიელებს

პერსონალია:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857 ).

მოხსენიებული პირები:  შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ალი-ბეგი (ავარიელთა თავკაცი, შამილის თანამზრახველი).

გეოგ.დასახელება:  ავარია; ყოისუბუ; დაღესტანი; უნცუყული; ხუნძახი; შურა; გიმრი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген. Головина гр. Чернышеву, от 27-го апреля 1839 года, N875 / Головин = გენერალ გოლოვინის პატაკი გრაფ ჩერნიშევს, 1839 წლის 27 აპრილით დათარიღებული, N875 / გოლოვინი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N294. - С. 326[MFN: 14628]

სრული ტექსტი (გვ. 332)

ანოტაცია:  აცნობებს, რომ თბილისში მყოფი ყაზანელ თათართა ეფენდი თაჯ-ედდინ-მუსტაფინი გაგზავნა შამილთან, რათა მორჩილებაზე დაიყოლიოს, ასევე კავკასიელ მთიელებს განუმარტოს, რომ რუსეთის იმპერატორი მფარველობს მუსლიმანურ სარწმუნოებას, ეფენდიმ ჩეჩნეტის 29 სოფლის მცხოვრებნი დაიყოლია მორჩილებაზე, შამილთან წარმომადგენლები გაგზავნა ძღვენით, მაგრამ შამილმა ისინი შეიპყრო და მისმა მომხრეებმა ძლივს დაიყოლიეს, რომ გაეთავისუფლებინა, ეფენდიმ რუსებისადმი მორჩილება შესთავაზა შამილის მგზნებარე მომხრე ნაიბებს ტაშევ-ჰაჯის და უდი-მოლას, მაგრამ მათ შორის უტანხმოება მოხდა და უდი-მოლა რამდენიმე მომხრესთან ერთად მოკლეს

პერსონალია:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857 ).

მოხსენიებული პირები:  თაჯ-ედდინ-მუსტაფინი (უაზანელ თათართა ეფენდი, კაპიტანი); შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ტაშევ-ჰაჯი (მეამბოხე ნაიბი); უდი-მოლა (მეამბოხე ნაიბი).

გეოგ.დასახელება:  თბილისი; გროზნო; ჩეჩნეთი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Приказ ген.-адъют. Граббе по отряду, действующему на левом фланге Линии, от 9-го мая 1839 года / Граббе = გენერალ-ადიუტანტ გრაბეს ბრძანება ხაზის მარცხენა ფლანგზე მოქმედ რაზმს, 1839 წლის 9 მაისით დათარიღებული / გრაბე // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N295. - С. 326[MFN: 14629]

სრული ტექსტი (გვ. 332)

ანოტაცია:  მოუწოდებს, რომ შემართებით იბრძოლონ ამ მხარეში სიმშვიდის დამრღვევთა წინააღმდეგ, აფრთხილებს, რომ მოწინააღმდეგის რიგებში ბევრნი არიან ისეთები, რომლებსაც სურთ მშვიდად იცხოვრონ და დაცულნი იყვნენ რუსული იარაღის ძალით,ამიტომ მოუწოდებს, გაარჩიონ ისინი მეამბოხეთაგან, ქალებისა და ბამშვების მიმართ კი ყველგან გულმოწყალება გამოიჩინონ

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген.-л. Граббе гр. Чернышеву, от 26-го мая 1839 года, N86. - Лагерь на спуске Кырки / Граббе = გენერალ-ლეიტენანტ გრაბეს პატაკი გრაფ ჩერნიშევს, 1839 წლის 26 მაისით დათარიღებული, N86 - ბანაკი კირკის დაღმართზე / გრაბე // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N296. - С. 326[MFN: 14630]

სრული ტექსტი (გვ. 332)

ანოტაცია:  აცნობებს, რომ იჩქერიის მიმართულებით მისი ექსპედიციის დაწყებამ შამილი აიძულა ყოისუბუდან გუმბეთისკენ წასულიყო ტაშევ-ჰაჯის დასახმარებლად, შამილის მომხრეებმა 4-ათასი კაცის ოდენობით 23 მაისს სოფელ ხუბართან მოიყარეს თავი, აღწერს ბრძოლისთვის მზადების ტაქტიკას და თავად ბრძოლის მიმდინარეობას, ბოლოს მტერმა უკან დაიხია, მოყვანილია მონაცემები მტრის დანაკარგების შესახებ

პერსონალია:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857 ).

მოხსენიებული პირები:  პანტელეევი (გენერალ-მაიორი, ჩრდილოეთ დაღესტნის ჯარის სარდალი); შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ტაშევ-ჰაჯი (მეამბოხე ნაიბი); გალაფეევი (გენერალ-ლეიტენანტი); ვოლფი (გენერალური შტაბის კაპიტანი); კატენინი (კაპიტანი); პულო (პოლკოვნიკი); ლაბინცევი (პოლკოვნიკი); სურხაი-ყადი (შამილის თანამზრახველი).

გეოგ.დასახელება:  დაღესტანი; ყოისუბუ; გუმბეთი; ხუბარი; სალათაუ; ჩირკატა; თემირ-ხან-შურა.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген.-л. Граббе гр. Чернышеву, от 1-го июня 1839 года, N97. - Лагерь при Аркуне / Граббе = გენერალ-ლეიტენანტ გრაბეს პატაკი გრაფ ჩერნიშევს, 1839 წლის 1 ივნისით დათარიღებული, N97 - ბანაკი არღუნთან / გრაბე // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N297. - С. 328[MFN: 14631]

სრული ტექსტი (გვ. 334)

ანოტაცია:  აღწერს არღუნში რუსების ჯარის შემადგენლობას, ამ სოფლის მდებარეობას და მის მისადგომებს, აღნიშნავს, რომ დიდი რისკის მიუხედავად გადაწყვიტა იერიშზე გადასვლა, დეტალურად ეხება ბრძოლის ტაქტიკას და მიმდინარეობას, რუსი მებრძოლების გმირობას და თავდადებას, რასაც მოჰყვა კიდეც მტერზე სრული გამარჯვება

პერსონალია:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857 ).

მოხსენიებული პირები:  ტარასევიჩი (მაიორი); შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); პანტელეევი (გენერალ-მაიორი, ჩრდილოეთ დაღესტნის ჯარის სარდალი); ლაბინცევი (პოლკოვნიკი); პულო (პოლკოვნიკი); გალაფეევი (გენერალ-ლეიტენანტი); მინკვიცი (პორუჩიკი); დიატკოვი (პორუჩიკი); პეროვსკი (პორუჩიკი); ვრევსკი (ბარონი, შტაბის კაპიტანი); ჩანლიგინი (პორუჩიკი); ზაბელა-დოლინსკი (პორუჩიკი); სოინი (პრაპორშჩიკი); მარტინოვი (შტაბის კაპიტანი); ბელდიაევი (პოდპორუჩიკი); სორნინი (პოდპორუჩიკი); ვლასოვი (მაიორი); წიკლაუროვისპოდპოლკოვნიკი (წიკლაური); ვილდე (კაპიტანი); ნიროდი (გრაფი, პრაპორშჩიკი); შტეიგელი (არტილერიის კაპიტანი); ვილკინი (პორუჩიკი); ტიტოროვი (კაპიტანი); კატენინი (პოლკონიკი, ფლიგელ-ადიუტანტი); ედელჰეიმი (შტაბის კაპიტანი); მილიუტინი (შტაბის კაპიტანი); ვოლფი (გენერალური შტაბის კაპიტანი); ალექსეევი (ტოპოგრაფი).

გეოგ.დასახელება:  ჩირკატა; სულაკი; არღუნი(მდ); არღუანი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген.-л. Граббе ген. Головину, от 24-го августа 1839 года, N456. - Лагерь при Ашильте / Граббе = გენერალ-ლეიტენანტ გრაბეს პატაკი გენერალ გოლოვინს, 1839 წლის 24 აგვისტოთი დათარიღებული, N456 - ბანაკი აშილტესთან / გრაბე // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N298. - С. 331[MFN: 14632]

სრული ტექსტი (გვ. 337)

ანოტაცია:  აღწერს რუსეთის ჯარის მიერ კლდეზე ნაგები ახულგოს ციხესიმაგრის აღებას, სადაც მიურიდები იყვნენ გამაგრებული შამილის თანამზრახველის სურხაი--ყადის მეთაურობით. მატი დანებების შემდეგ შამილმა თავისი ვაჟი ამანათად გამოგზავნა მორჩილების ნიშნად, პასუხად მას კაპიტულაცია მოსთხოვეს, სამი დღის თავზე შამილმა კაპიტულაციაზე უარი შემოთვალა, ამიტომ იძულებული განაგრძოს ბრძოლა მის საბოლოო განადგურებამდე, თუმცა ყველანაირად ეცადა ორივე მხარისთვის აეცილებინა მსხვერპლი, ბრძოლის დასრულებისა შამილი ოჯახით და 40 თანამზრახველით სრულიად მიუდგომელ გამოქვაბულში შეიხიზნა

პერსონალია:  გოლოვინი ევგენი ალექსანდროვიჩ (გენერალ-ლეიტენანტი, ინფანტერიის გენერალი, გენერალ-ადიუტანტი, კავკასიის მთავარმართებელი, 1782-1858).

მოხსენიებული პირები:  სურხაი-ყადი (შამილის თანამზრახველი); შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); პულო (გენერალ-მაიორი); წიკლაუროვი (პოდპოლკოვნიკი, წიკლაური); გორიაევი (პოდპორუჩიკი); ნიროდი (გრაფი, პოდპორუჩიკი); პოპონდოპულო (პორუჩიკი); ტარასევიჩი (მაიორი); შულცისშტაბის კაპიტანი.

გეოგ.დასახელება:  ახულგო; ყოისუ; დაღესტანი; ჩეჩნეთი.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген.-л. Граббе ген. Головину, от 29-го августа 1839 года, N498 / Граббе = გენერალ-ლეიტენანტ გრაბეს პატაკი გენერალ გოლოვინს, 1839 წლის 29 აგვისტოთი დათარიღებული, N498 / გრაბე // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N299. - С. 334[MFN: 14633]

სრული ტექსტი (გვ. 340)

ანოტაცია:  დეტალურად აღწერს შამილის წინააღმდეგ სამთვიან ექსპედიციას

პერსონალია:  გოლოვინი ევგენი ალექსანდროვიჩ (გენერალ-ლეიტენანტი, ინფანტერიის გენერალი, გენერალ-ადიუტანტი, კავკასიის მთავარმართებელი, 1782-1858).

მოხსენიებული პირები:  ფეზე (გენერალ-მაიორი); შამილი (ჩეჩნეთისა და დაღესტნის იმამი); ღაზი-მოლა (დაღესტნისა და ჩეჩნეთის პირველი იმამი, ღაზი-მაჰომედი); ახვერდი-მაგომა (ნაიბი).

გეოგ.დასახელება:  დაღესტანი; ჩეჩნეთი; არღუნის ხეობა; სულაკი; ყოისუ; ახულგო; სალათაუ; გიმრი; უნცუყული.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.

Рапорт ген. Головина гр. Чернышеву, от 17-го июля 1840 года, N784 / Головин = გენერალ გოლოვინის პატაკი გრაფ ჩერნიშევს, 1840 წლის 17 ივლისით დათარიღებული, N784 / გოლოვინი // Акты, собранные Кавказскою Археографическою Коммиссиею : Ч. I. Кавказ и Закавказье за время управления генерал-адъютанта, генерала-от-инфантерии Евгения Александровича Головина. 1838-1842. : VIII. Дагестан / Ад. Берже [председатель коммиссии и автор предисловия]. - Тифлис, 1884. - Т. 9, Ч. I. N300. - С. 338. - ერთვის პოლკოვნიკ სიმბორსკის პატაკი გენერალ ფეზეს, 1840 წლის 10 ივლისით დათარიღებული, N42 - საიდუმლო[MFN: 14634]

სრული ტექსტი (გვ. 344)

ანოტაცია:  მოახსენებს, რომ ჩრდილოეთ დაღესტანში არასასურველი ვითარების თაობაზე, კერძოდ, რომ თარღუს საშამხლოშიც დაიწყო მღელვარება, ამიტომ მდინარე ლაბიდან მთებისკენ ექსპედიცია მეტად სახიფათოა, სანამ ჩეჩნეთსა და ჩრდილოეთ დაღესტანში სიმშვიდე არ დამყარდება

პერსონალია:  ჩერნიშევი ალექსანდრ ივანოვიჩ (გრაფი, თავადი, გენერალ-ადიუტანტი, სამხედრო მინისტრი, 1786-1857 ).

მოხსენიებული პირები:  სიმბორსკი (პოლკოვნიკი); ფეზე (გენერალ-მაიორი); გალაფეევი (გენერალ-ლეიტენანტი); გრაბე (გენერალ-ლეიტენანტი, გენერალ-ადიუტანტი).

გეოგ.დასახელება:  დაღესტანი; ჩეჩნეთი; თემირ-ხან-შურა; ლაბა.

თემატიკა:  რუსეთის მმართველობა კავკასიაში; დაღესტანი.